KONTAKT

Studija predstavlja rezultate empirijskog istraživanja neformalnih veza između političke i ekonomske elite u Srbiji i na Kosovu. Neformalne i lične mreže koje datiraju iz perioda socijalizma predstavljaju važno nasleđe za razvoj demokratskih sistema i tržišne ekonomije u bivšim socijalističkim zemljama. U kontekstu slabog i nejasnog institucionalnog i normativnog okvira pojedinci imaju tendenciju da se oslanjaju na neformalne institucije i prakse. Stoga su obrasci klijentelizma i „kultura neformalnog“ važni za razumevanje savremenih putanja razvoja političkih i ekonomskih podsistema bivših socijalističkih društava.

Opšti cilj istraživanja bio je da se identifikuju glavni oblici, determinante i socijalni efekti neformalnih normi, odnosa i praksi kroz koje politička elita zarobljava ekonomske resurse u Srbiji i na Kosovu. Kvalitativni istraživački pristup podrazumevao je analizu relevantne literature i izvora podataka i polu-strukturisane intervjue – licem u lice, sa predstavnicima političkih i ekonomskih elita na republičkom i lokalnom nivou

Iako je došlo do institucionalnih i personalnih promena u političkom i ekonomskom sistemu nakon 2000. godine, analiza neformalnih odnosa, partijske patronaže i političkog klijentelizma u Srbiji pokazala je da je politička dominacija nad ekonomskim sistemom sveprisutna, tj. da su moć i privilegije koncentrisani u okviru malog broja ljudi. Složen neformalni sistem moći i distribucije resursa postavljen je i održava se na bazi neformalnih, ali krajnje strogih pravila, kao i na bazi skrivenih, ali izrazito funkcionalnih uloga. Analiza na Kosovu je takođe pokazala da su odnosi između ekonomske i političke arene međuzavisni. Ključni akteri su političke elite, koje su zahvaljujući neograničenom pristupu javnim resursima „odgovorne“ i za nastajanje novih ekonomskih elita.

*Ovaj naziv bez prejudiciranja statusa Kosova je u skladu sa rezolucijom Ujedinjenih nacija 1244 I odlukom Međunarodnog suda pravde o kosovskoj deklaraciji o nezavisnosti.